του Κωστή Παπαϊωάννου |
Η δημόσια συζήτηση για την αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών είναι καλό παράδειγμα αυτής της αναδίπλωσης. Οπως επισήμανε και η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, θεωρητικά το ζήτημα της αποποινικοποίησης είναι κομβικής σημασίας: αφορά μια πράξη αυτοπροσβολής και ο κάθε άνθρωπος δεν μπορεί παρά να έχει δικαίωμα να διαθέτει ελεύθερα το σώμα του, έστω και για να του προκαλέσει βλάβες. Πρακτικά ωστόσο η βαρύτητα του θέματος έχει καταστεί δευτερεύουσα αφού κανείς πλέον δεν βρίσκεται έγκλειστος εξαιτίας μόνο της χρήσης ναρκωτικών. Τα κόμματα που τάσσονται κατά της αποποινικοποίησης δίνουν μάχη σκληρή μεν αλλά εκτός τόπου και χρόνου. Προκειμένου να καλοπιάσουν τους μικρομεσαίους ψηφοφόρους, αποστρέφουν το βλέμμα από το μείζον, τις μάζες έγκλειστων χρηστών, εξαθλιωμένων και χωρίς σοβαρή πιθανότητα επανένταξης. Αποσιωπούν τις συνθήκες που οδήγησαν τους περισσότερους εκεί: δυσανάλογες ποινές (π.χ. ισόβια) ακόμα και για κατά συνήθεια διακίνηση (όπου εμπίπτουν οι εξαρτημένοι μικροδιακινητές), ελάχιστο όριο ποινής για συνηθισμένη διακίνηση τα 10 χρόνια. Με απλά λόγια, προκειμένου να κάνουν πολιτικό ταμείο καταπίνουν τον κοινωνικό Καιάδα της άμετρης ποινικής καταστολής και διυλίζουν τον κώνωπα της αποποινικοποίησης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η συζήτηση για την αποσυμφόρηση των φυλακών. Η ενότητα της διακομματικής κυβέρνησης απειλήθηκε από την ενδεχόμενη αποφυλάκιση το πολύ 800 κρατουμένων, πολύ πριν τη διαρρήξει το Μνημόνιο. Ορθά επισημαίνει η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων ότι «Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ φαίνονται αποφασισμένοι στις πλάτες των κρατουμένων και των τοξικοεξαρτημένων να αντισταθμίσουν την επικοινωνιακή τους χασούρα, ενώ το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί στα ερείπιά του να βρει τους τελευταίους ψηφοφόρους». Κρυπτόμενοι πίσω από το λάβαρο της δημόσιας ασφάλειας, ορισμένοι σιγοσφυρίζουν αδιάφορα μπροστά στο σωφρονιστικό μας αδιέξοδο. Οι ίδιοι θα καμώνονται τους έκπληκτους με την επόμενη έκρηξη στις φυλακές.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ, οφείλουμε να είμαστε πολύ αυστηροί. Η καλλιεπής προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης κράτησε για καιρό στο συρτάρι έτοιμα νομοσχέδια. Διόλου τυχαία, άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ ντρέπεται ακόμα και για τις λίγες θετικές τομές που προώθησε κατά την τελευταία οδυνηρή διετία. Για παράδειγμα, προ πολλού άφησε πολιτικά ορφανή τη μεταρρύθμιση στον Κώδικα Ιθαγένειας. Μόνη μέριμνα των στελεχών του όταν ερωτώνται για το θέμα, είναι να διευκρινίζουν απολογητικά πόσο λίγοι μετανάστες παίρνουν την ελληνική ιθαγένεια. Λαμπρό δείγμα πολιτικής αμβλυωπίας και κατάντιας: προβάλλουν ως άλλοθι ενός νομοθετήματος τη φειδωλή και μίζερη εφαρμογή του…
Στον ατέλειωτο πολιτικό χειμώνα που διανύουμε, έχουν στενέψει ασφυκτικά τα περιθώρια για φιλολαϊκές κορόνες στο πεδίο της οικονομίας, ιδίως για όσους μετέχουν στο κυβερνητικό σχήμα. Ευεξήγητη λοιπόν η απόπειρα μετάθεσης του δημόσιου ενδιαφέροντος στο πεδίο της δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Οσοι απευθύνονται στον φοβισμένο νοικοκύρη που κρύβεται μέσα μας προτείνουν αυστηρούς νόμους και γεμάτες φυλακές ως αντίβαρο στην υφεσιακή έρημο, χονδροειδώς αποσυμπλέκοντας την παραβατικότητα από το κοινωνικό και οικονομικό της πλαίσιο. Για τους ίδιους λόγους μπορεί κανείς να αναμένει ότι θα ενταθούν οι υπερήφανες αναφορές στην εθνική μας ταυτότητα και γενικότερα σε όσα εξάπτουν το συλλογικό φαντασιακό. Πενία (οικονομική και πολιτική) τέχνας κατεργάζεται…
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου